Giải Trí Việt Nam

Nghệ
sĩ
Nhân
dân
(NSND)
là
danh
hiệu
cao
nhất
mà
Nhà
nước
trao
tặng
cho
các
nghệ
sĩ
có
nhiều
cống
hiến
trong
lĩnh
vực
văn
hóa
nghệ
thuật.
Danh
hiệu
này
được
công
bố
lần
đầu
vào
năm
1984,
cho
đến
nay
đã
diễn
ra
9
đợt
trao
tặng
(1984,
1988,
1993,
1997,
2001,
2007,
2011,
2015
và
2019).
Sắp
tới,
đợt
trao
tặng
thứ
10
sẽ
diễn
ra,
với
sự
góp
mặt
của
hàng
loạt
nghệ
sĩ
tên
tuổi.



Trong
số
gần
500
nghệ
sĩ
đã
được
phong
tặng
danh
hiệu
Nghệ
sĩ
Nhân
dân
(NSND),
có
không
ít
người
là
mẹ
con,
anh
em,
chị
em
trong
cùng
một
gia
đình.
Điển
hình
tiêu
biểu
là
gia
đình
cố
NSND
Thái
Thị
Liên
-
NSND
Trần
Bạch
Thu
Hà
và
NSND
Đặng
Thái
Sơn.








Cố
NSND
Thái
Thị
Liên
và
cái
con
khi
còn
sinh
thời.
(Ảnh:
FBNV)



Gia
đình
của
những
người
nghệ
sĩ
tiên
phong



NSND
Thái
Thị
Liên
sinh
năm
1918
tại
Chợ
Lớn
(TP
HCM)
trong
một
gia
đình
Công
giáo
giàu
có.
Chị
gái
bà
là
Thái
Thị
Lang,
nhà
soạn
nhạc
nữ
đầu
tiên
của
Việt
Nam,
nghệ
sĩ
piano
Việt
Nam
đầu
tiên
tốt
nghiệp
Nhạc
viện
Paris
và
từng
lưu
diễn
khắp
thế
giới.
Anh
trai
bà
là
luật
sư
Thái
Văn
Lung,
hy
sinh
năm
1946
và
được
đặt
tên
cho
một
con
đường
giữa
trung
tâm
thành
phố.
Bởi
tư
duy
tiên
tiến
của
cha
mẹ,
các
anh
chị
em
trong
gia
đình
đều
được
học
đàn
trước
khi
học
chữ.



Năm
1946,
ở
tuổi
28,
bà
sang
Pháp
du
học
và
thi
đỗ
vào
Nhạc
viện
Paris.
Gia
nhập
vào
Liên
đoàn
Phụ
nữ
Dân
chủ
thế
giới,
bà
đã
gặp
gỡ
và
nên
duyên
với
nhà
cách
mạng
Trần
Ngọc
Danh,
lúc
đó
là
Trưởng
phái
đoàn
đại
diện
của
Chính
phủ
Việt
Nam
Dân
chủ
Cộng
hòa
tại
Pháp.



Năm
1951,
sau
khi
sinh
con
gái
đầu
lòng
Trần
Thu
Hà
(1949),
nghệ
sĩ
Thái
Thị
Liên
ôm
con
bay
từ
Tiệp
Khắc
đến
Bắc
Kinh,
rồi
theo
đường
bí
mật
trở
về
Việt
Nam.
Nữ
nghệ
sĩ
bắt
đầu
chặng
đường
làm
thầy,
khi
dịch
lời
những
bài
hát
kháng
chiến
sang
tiếng
Pháp
để
tuyên
truyền
địch
vận,
hát
cho
lớp
trẻ
nghe
ở
lớp
học
chữ
do
bà
mở
trong
làng,
dạy
ký
xướng
âm
cho
các
đoàn
văn
nghệ.



Hòa
bình
lập
lại
ở
miền
Bắc,
nghệ
sĩ
Thái
Thị
Liên
cùng
Đội
Hợp
xướng
Hòa
Bình
do
nhạc
sĩ
Lưu
Hữu
Phước
dẫn
đầu
sang
Thượng
Hải
–
Trung
Quốc
để
thu
thanh
những
đĩa
nhạc
đầu
tiên
của
nền
âm
nhạc
Việt
Nam.
Năm
1955,
bà
cùng
với
những
nghệ
sĩ
Tạ
Phước,
Lê
Yên,
Tô
Vũ,
Vũ
Tuấn
Đức,
Doãn
Mẫn,
Lều
Thọ
Hợp...
sáng
lập
Trường
Âm
nhạc
Việt
Nam
(hiện
tại
là
Học
viện
Âm
nhạc
Quốc
gia).
Người
phụ
nữ
nhỏ
bé
nhưng
quật
cường
đã
đào
tạo
nên
nhiều
thế
hệ
nghệ
sĩ,
nhạc
sĩ
nổi
tiếng
của
nền
âm
nhạc
Việt
Nam.
Bà
luôn
được
họ
nhắc
tới
như
một
tấm
gương
về
sự
bền
bỉ,
quyết
đoán,
về
tình
yêu
và
sự
nhiệt
huyết
với
học
trò. 



NSND
Thái
Thị
Liên
cũng
truyền
lại
cho
các
con
niềm
say
mê
lớn
lao
dành
cho
âm
nhạc.
Tình
yêu
ấy
đã
giúp
nền
nghệ
thuật
Việt
Nam
sở
hữu
hai
tài
năng
lớn:
GS.
NSND
Trần
Bạch
Thu
Hà
và
NSND
Đặng
Thái
Sơn. 




GS.
NSND
Trần
Bạch
Thu
Hà
sinh
năm
1949,
bà
là
con
gái
đầu
lòng
của
NSND,
Nhà
giáo
nhân
dân
Thái
Thị
Liên
và
nhà
cách
mạng
Trần
Ngọc
Danh,
là
chị
cùng
mẹ
khác
cha
với
Nghệ
sĩ
Nhân
dân
Đặng
Thái
Sơn.
Năm
1969,
bà
được
tuyển
chọn
đi
du
học
đại
học
ngành
âm
nhạc
tại
Kiev
trong
6
năm.
Sau
8
năm
về
nước
làm
việc,
năm
1984
bà
Hà
được
trở
lại
Liên
Xô
làm
nghiên
cứu
sinh
và
nhận
bằng
Tiến
sĩ
Âm
nhạc
tại
Nhạc
viện
Tchaikovski,
Moskva.



Kể
từ
khi
tốt
nghiệp
đại
học
âm
nhạc
tại
Liên
Xô,
GS.
NSND
Trần
Thu
Hà
đã
đóng
góp
to
lớn
cho
sự
phát
triển
nền
âm
nhạc
Việt
Nam
nói
chung
và
chuyên
ngành
piano
nói
riêng
trên
cả
ba
lĩnh
vực
công
tác:
đào
tạo,
biểu
diễn
và
quản
lý.
Nhiều
học
trò
của
bà
trở
thành
nghệ
sĩ
nổi
tiếng
như
Nguyễn
Hoàng
Phương
(giải
Nhất
cuộc
thi
tài
năng
trẻ
dương
cầm
quốc
tế
năm
1999
tại
Nhật
Bản);
Trần
Thái
Linh
(giải
Nhất
đồng
đội
tại
cuộc
thi
hòa
tấu
kèn
-
piano
châu
Á
tổ
chức
tại
Thái
Lan
năm
2005);
Lưu
Hồng
Quang
(Giải
Đặc
biệt
trong
cuộc
thi
piano
mang
tên
Chopin
châu
Á
năm
2006). Bà
từng
nắm
giữ
vị
trí
Giám
đốc
Nhạc
viện
Hà
Nội,
Đại
biểu
Quốc
hội
Việt
Nam
khóa
XI.







Nghệ
sĩ
Nhân
dân
Đặng
Thái
Sơn
và
mẹ.
(Ảnh:
FBNV)





NSND
Đặng
Thái
Sơn
kém
chị
gái
đầu
lòng
9
tuổi.
Năm
4
tuổi,
nam
nghệ
sĩ
đã
bắt
đầu
học
piano
từ
người
mẹ,
sau
đó
theo
học
tại
Nhạc
viện
Hà
Nội.
Năm
1976,
Đặng
Thái
Sơn
được
nhận
vào
học
tại
Nhạc
viện
Quốc
gia
Tchaikovsky
(Nga),
dưới
sự
hướng
dẫn
của
Vladimir
Natanson
và
Dmitry
Alexandrovitch
Bashkirov. 



Nghệ
sĩ
Đặng
Thái
Sơn
được
khán
giả
thế
giới
biết
tới
sau
khi
trở
thành
đại
diện
của
trường
này
tham
gia
cuộc
thi
piano
quốc
tế
Frédéric
Chopin
lần
thứ
X
(năm
1980)
ở
Warszawa
(Ba
Lan)
và
giành
giải
Nhất.
Lúc
này,
ông
vừa
tròn
22
tuổi
và
là
nghệ
sĩ
châu
Á
đầu
tiên
nhận
giải
thưởng
này.



Sau
khi
đoạt
giải
Chopin,
ông
trình
diễn
hầu
như
ở
tất
cả
các
phòng
hòa
nhạc
nổi
tiếng
tại
New
York,
Boston,
Luân
Đôn,
Paris,
Munchen,
Amsterdam,
Sydney,
Tokyo...
Năm
1984,
nghệ
sĩ
dương
cầm
Đặng
Thái
Sơn
là
một
trong
những
nghệ
sĩ
đầu
tiên
được
trao
tặng
danh
hiệu
NSND.

Những
Nghệ
sĩ
Nhân
dân
lớn
lên
từ
tình
yêu
và
niềm
đam
mê
của
mẹ



Chia
sẻ
về
mẹ,
NSND
Đặng
Thái
Sơn
từng
bày
tỏ:
"Mẹ
tôi
cũng
là
người
rất
thích
nhạc
Chopin,
khi
còn
đi
sơ
tán
trong
những
đêm
yên
tĩnh,
trong
bóng
tối,
mẹ
tôi
chơi
đàn
dưới
ngọn
đèn
dầu,
tôi
nghe
và
yêu
thích
từ
đấy.
Cho
đến
Concour
Chopin
năm
1970,
mẹ
tôi
mới
được
mời
làm
khách
tham
dự,
nhờ
chuyến
đi
ấy
của
mẹ
mà
tôi
mới
có
sách,
có
đĩa
để
học…".




GS.
Trần
Thu
Hà
cũng
cho
hay,
đối
với
bà,
NSND
Thái
Thị
Liên
là
tất
cả.
Bà
vừa
là
một
nghệ
sĩ
tài
năng,
một
người
mẹ
hết
mình
vì
con
cái,
một
người
phụ
nữ
hoàn
hảo.
Bà
không
chỉ
yêu
quý
mẹ
mình
bởi
tình
mẹ
con
mà
còn
ngưỡng
mộ
tài
năng
và
nhân
cách
sống
của
bà.
"Tôi
luôn
yêu
quý
mẹ
bằng
một
thứ
tình
cảm
vừa
thiêng
liêng,
vừa
ngưỡng
mộ.
Mẹ
tôi
đã
có
một
cuộc
đời
nhiều
biến
động,
vinh
quang
và
cay
đắng,
khổ
đau
và
hạnh
phúc
đi
liền
với
nhau.
Dẫu
vậy,
bà
chưa
khi
nào
không
sống
hết
mình
với
nghệ
thuật,
với
cuộc
đời,
với
gia
đình
và
các
thế
hệ
học
trò
kế
cận".



Cố
NSND
Thái
Thị
Liên
qua
đời
vào
tháng
1/2023,
hưởng
thọ
104
tuổi.
Những
cống
hiến
của
bà
góp
phần
quan
trọng
trong
việc
xây
dựng
nền
âm
nhạc
Việt
Nam
hiện
tại.
Không
chỉ
vậy,
bà
còn
nuôi
dưỡng
đam
mê
và
chắp
cánh
cho
ước
mơ
của
những
người
con,
giúp
họ
trở
thành
những
tài
năng
lớn,
đóng
góp
cho
nền
nghệ
thuật
nước
nhà.