Thứ Năm, 30 tháng 11, 2023
pí
kẻo
-
nét
văn
hóa
đặc
sắc
trong
lễ
đón
dâu
của
người
Giáy
ở
Lai
Châu
Trò
chuyện
với
Dân
Việt,
ông
Lò
Văn
Phù,
ở
bản
Giang
(Bản
Giang,
Tam
Đường,
Lai
Châu)
phấn
khởi
cho
biết:
Người
Giáy
ở
huyện
Tam
Đường
xem
đám
cưới
là
ngày
hội
vui
và
họ
tin
rằng,
đám
cưới
tổ
chức
càng
lớn,
càng
đông
vui
thì
hạnh
phúc
của
đôi
trai
gái
càng
bền
lâu.
Trước
khi
diễn
ra
lễ
cưới,
đôi
trai
gái
người
Giáy
phải
trải
qua
một
số
nghi
lễ
theo
phong
tục
như:
"Thả
mối
mai"
(dạm
hỏi)
và
"mai
mối
lại"
(mặc
cả).
Hai
nghi
lễ
này
chủ
yếu
bàn
việc
hôn
nhân
của
đôi
trẻ.
Khi
đã
tìm
được
ngày
tốt,
nhà
trai
nhờ
ông
mối,
bà
mai
đến
nhà
gái
thông
báo
ngày
giờ
đón
dâu.
Lễ
đón
dâu
của
người
Giáy
ở
xã
Bản
Giang
được
tái
hiện
tại
Tuần
Văn
hóa
-
Du
lịch
huyện
Tam
Đường
năm
2023.
(Ảnh:
Thanh
Ngân)
Đoàn
nhà
trai
đi
đón
dâu,
gồm
đủ
các
thành
phần
như:
Hai
bà
mai
và
đội
"pí
kẻo"
bốn
người,
chú
rể,
phù
rể,
cùng
đoàn
người
gồng
gánh
lễ
vật.
Lễ
vật
đi
đón
dâu
của
người
Giáy
gồm:
1
can
rượu,
2
sọt
bánh,
2
sọt
gà
và
1
cái
sọt
nhỏ
cầm
tay.
Khi
đi
đón
dâu,
đoàn
nhà
trai
xếp
thành
hai
hàng.
Hai
bà
mai
đi
trước,
4
người
đàn
ông
trong
đội
pí
kẻo
(đội
kèn,
trống,
chiêng)
theo
sau.
Tiếp
đến
là
chú
rể,
phù
rể
rồi
đến
những
người
gánh
lễ
vật.
Trên
suốt
chặng
đường
đi
đón
dâu,
đội
nhạc
lễ
sẽ
thổi
pí
kẻo
cho
đến
cổng
nhà
gái
mới
dừng.
Một
trong
những
nghi
thức
bắt
buộc
trong
lễ
đón
dâu
của
người
Giáy
ở
Tam
Đường,
đó
là
bà
mai
của
nhà
trai
phải
hát
bài
xin
mở
cổng.
(Ảnh:
Thanh
Ngân)
Theo
ông
Phù,
trong
lễ
cưới
của
người
Giáy,
đặc
biệt
là
khi
đi
đón
dâu,
không
thể
thiếu
đội
thổi
pí
kẻo.
Ý
nghĩa
của
thổi
pí
kẻo
là
thông
báo
cho
bà
con
dân
bản
biết
về
việc
gia
đình
đi
đón
dâu.
Nghe
thấy
tiếng
pí
kẻo,
họ
hàng
của
nhà
trai
và
bà
con
dân
bản
ra
đi
theo
sau
đoàn,
để
đón
dâu.
Ở
cổng
nhà
gái
có
1
sợi
vải
hồng
buộc
ngang.
Bên
trong
cổng
có
một
bàn
nhỏ,
trên
bàn
có
2
cái
chén,
2
chai
rượu,
1
chậu
nước
lã
và
hai
nhánh
cây
để
làm
phép,
có
2
bà
mối
đứng
chờ.
Nhà
trai
sẽ
phải
trải
qua
lễ
giữ
cổng.
Bà
mối
nhà
gái
mời
rượu
bà
mai
nhà
trai.
(Ảnh:
Thanh
Ngân)
Khi
bà
mai
bên
nhà
trai
chào
hỏi
nhà
gái,
bà
mối
nhà
gái
cầm
2
bát
nước,
lấy
nhánh
cây
nhúng
nước
hất
lên
những
người
đi
đón
dâu
của
đoàn
nhà
trai,
với
ý
nghĩa
rửa
đi
bụi
bặm,
những
điều
không
may
mắn.
Sau
khi
làm
phép
xong,
bà
mối
nhà
gái
hỏi
nhà
trai:
"Đoàn
nhà
mình
đi
đâu?".
Bà
mai
nhà
trai
đáp:
"Chúng
tôi
đã
chọn
được
ngày
lành
tháng
tốt
nên
hôm
nay
đưa
đoàn
sang
xin
đón
cô
dâu
về,
xin
phép
nhà
gái
được
vào
nhà
để
thưa
chuyện".
Bà
mối
nhà
gái
lấy
rượu
ra
mời
2
bà
mai
đoàn
nhà
trai
lần
1
và
yêu
cầu
phải
hát
bài
mở
cổng.
Thổi
kèn
pí
kẻo
là
một
trong
những
nét
văn
hóa
đặc
sắc
trong
lễ
đón
dâu
của
người
Giáy
ở
Tam
Đườn.
(Ảnh:
Thanh
Ngân)
Hát
bài
xin
mở
cổng
-
nét
đẹp
trong
lễ
đón
dâu
của
Giáy
Bà
mối
của
nhà
trai
hát
bài
xin
mở
cổng,
với
nội
dung:
Anh
em
hàng
xóm
láng
giềng
nghe
tôi
nói.
Từ
thời
xưa
trên
trời,
dưới
đất,
tổ
tiên
ta
đã
có
tục
lệ
cưới
hỏi,
đón
dâu,
nên
hôm
nay
nhà
trai
chúng
tôi
mang
theo
gà,
rượu,
bánh,
đến
xin
bên
gia
đình
ông
bà
ngoại.
Đến
trước
cổng
nhà
thì
thấy
đóng
cửa,
nên
xin
phép
gọi
cửa
mời
nhà
gái
ra
để
bàn
chuyện.
Đoàn
nhạc
nhà
trai
đến
lâu
rồi,
đã
đến
giờ
tốt,
xin
phép
nhà
gái
cho
đoàn
nhà
tôi
được
vào
nhà,
đoàn
nhà
tôi
không
phải
đi
tay
không,
đoàn
nhà
tôi
đã
xin
phép
chính
quyền,
bản
làng
và
các
cụ
tổ
tiên
trong
nhà,
đến
nay
đã
đầy
đủ
thủ
tục,
lễ
vật.
xin
nhà
gái
mở
cổng
để
đón
dâu
về…
Nhà
gái
mời
rượu
nhà
trai,
chúc
mừng
tân
lang,
tân
nương
hạnh
phúc
đủ
đầy.
(Ảnh:
Thanh
Ngân)
Sau
khi
bà
mai
nhà
trai
hát
hết
bài
xin
mở
cổng
xong,
bà
mối
nhà
gái
tiếp
tục
mời
rượu
lần
2
và
mở
cổng
để
nhà
trai
vào
nhà.
Lúc
này,
đoàn
nhạc
lễ
thổi
bài
pí
kẻo,
với
ý
nghĩa
xin
tổ
tiên,
dòng
tộc
nhà
gái
để
được
vào
nhà.
Đoàn
nhà
trai
bước
vào
nhà,
đoàn
nhạc
lễ
ngồi
vào
bàn
pí
kẻo
đã
chuẩn
bị
sẵn,
còn
bà
mai
và
những
người
còn
lại
sẽ
ngồi
vào
bàn
uống
nước
ăn
bánh
kẹo,
uống
rượu,
nói
chuyện
với
nhau.
Bà
mối
sẽ
hướng
dẫn
đoàn
nhà
trai
đặt
lễ
xin
dâu.
Hai
sọt
để
nhốt
gà,
một
sọt
là
gà
trống,
1
sọt
là
gà
mái,
với
ý
nghĩa
để
nhà
gái
cúng
tổ
tiên
báo
cáo
tổ
tiên,
xin
phép
tổ
tiên
tiếp
nhận
thành
viên
mới
vào
gia
đình
là
chú
rể.
Hai
gánh
bánh
với
ý
nghĩa
để
dâng
lên
cúng
tổ
tiên
nhà
gái
báo
cáo
với
tổ
tiên
nhà
gái
là
nhà
trai
đầy
đủ
lương
thực
nên
khi
con
cháu
về
làm
dâu,
con
bên
nhà
trai
tổ
tiên
nhà
gái
không
cần
lo
lắng.
Nhiều
nét
văn
hóa
đặc
sắc,
độc
đáo
trong
lễ
đón
dâu
của
người
Giáy
ở
Tam
Đường,
Lai
Châu.
(Ảnh:
Thanh
Ngân)
Đoàn
nhạc
lễ
thắp
hương
cảm
tạ
công
ơn
truyền
dạy
thổi
pí
kẻo
của
tổ
tiên,
sau
đó
thổi
1
bài
nhạc
tỏ
lòng
cảm
ơn
tổ
tiên.
Nhà
gái
mời
rượu
đoàn
nhà
trai.
Đoàn
nhạc
lễ
tiếp
tục
thổi
bài
nhạc
vui
chúc
mừng
đám
cưới,
chúc
2
vợ
chồng
trăm
năm
hạnh
phúc,
sớm
sinh
con
cháu.
Nhà
gái
lại
tiếp
tục
mời
rượu
nhà
trai.
Đội
nhạc
lễ
tiếp
tục
thổi
bài
xin
dâu
báo
hiệu
đã
đến
giờ
tốt
nhà
trai
xin
phép
được
đón
cô
dâu
về.
Bà
mối
đại
diện
cho
nhà
gái
sẽ
về
phòng
đưa
cô
dâu
ra
trao
cho
bà
mai
đại
diện
cho
nhà
trai.
Bà
mai
cầm
tay
cô
dâu
trao
cho
chú
rể,
rồi
đoàn
nhà
trai
xin
phép
đón
dâu
về.
Trên
suốt
đoạn
đường
về
đoàn
nhạc
lễ
thổi
bài
nhạc
vui
mừng
với
ý
nghĩa
thông
báo
cho
mọi
người
là
gia
đình
đã
đón
được
dâu
về.
"Tục
cưới
hỏi
của
dân
tộc
Giáy,
xã
Bản
Giang
đã
được
lưu
truyền
qua
nhiều
thế
hệ
và
bảo
tồn
cho
đến
ngày
nay.
Tục
cưới
hỏi
của
người
Giáy
nơi
đây
chứa
đựng
nhiều
nét
văn
hóa
độc
đáo,
đặc
sắc
và
có
ý
nghĩa
quan
trọng
trong
đời
sống
văn
hóa,
tinh
thần
của
đồng
bào"
–
ông
Phù
cho
hay.
